POLSTR zamiast WIBOR – co może oznaczać ta zmiana dla rynku finansowego i kredytobiorców?
20 sierpnia 2025
W świecie finansów niewiele rzeczy wywołuje tyle emocji, co zmiany w sposobie wyliczania oprocentowania kredytów. Do takich zmian właśnie się zbliżamy. POLSTR – nowy wskaźnik referencyjny – ma na dobre zastąpić dobrze znany WIBOR. Zmiana ta może mieć istotne konsekwencje zarówno dla rynku kredytowego, jak i dla kredytobiorców indywidualnych oraz firm. Czy POLSTR rzeczywiście okaże się bardziej przejrzysty i bezpieczny? A może mniej korzystny? Sprawdźmy.
Czym jest POLSTR?
POLSTR (Polish Short Term Rate) to wskaźnik referencyjny oparty na rzeczywistych transakcjach jednodniowych depozytów niezabezpieczonych, zawieranych pomiędzy największymi krajowymi instytucjami kredytowymi, a także instytucjami finansowymi. W praktyce oznacza to, że POLSTR może lepiej odzwierciedlać realne warunki rynkowe niż WIBOR, który bazuje na prognozach dotyczących przyszłych kosztów pieniądza.
To fundamentalna zmiana: zamiast przewidywać, POLSTR „patrzy wstecz” – uwzględnia historyczne dane z rynku międzybankowego z dnia poprzedniego. W efekcie może reagować wolniej na oczekiwane zmiany polityki pieniężnej, ale z drugiej strony wydaje się być bardziej transparentny.
Dlaczego POLSTR miałby zastąpić WIBOR?
Zmiana wynika z potrzeby modernizacji polskiego rynku finansowego. Reforma wskaźników referencyjnych ma na celu:
- Zwiększenie przejrzystości – dane z rzeczywistych transakcji trudniej zmanipulować niż szacunki.
- Dostosowanie do standardów międzynarodowych – większość rozwiniętych rynków przechodzi lub już przeszła na tzw. Risk Free Rates (RFR), czyli stopy procentowe oparte na krótkoterminowych depozytach.
- Większą odporność na szoki rynkowe – krótkoterminowe stopy są bardziej stabilne i łatwiejsze do kontroli.
Co ciekawe, POLSTR ma zastąpić nie tylko WIBOR, ale i jego niedoszłego następcę – WIRON, który po przeglądzie rynku i dodatkowych analizach stracił status głównego kandydata.
Kiedy zniknie WIBOR?
Oficjalnie WIBOR przestanie być stosowany w 2026 roku, ale pierwsze produkty oparte na POLSTR mają zadebiutować na rynku już pod koniec 2025 roku – będą to m.in. obligacje skarbowe.
Dla klientów indywidualnych kredyty hipoteczne oparte na POLSTR powinny pojawić się w II kwartale 2026 roku. Wcześniej, bo na początku tego roku, nowe oprocentowanie mogą zacząć stosować banki w przypadku kredytów krótkoterminowych dla przedsiębiorstw.
Ważne: obecne umowy kredytowe nie zostaną automatycznie przepisane na nowy wskaźnik. Zmiana będzie możliwa dopiero po wydaniu odpowiedniego rozporządzenia przez Ministerstwo Finansów.
POLSTR vs. WIBOR – kto może zyskać, a kto stracić?
Na pierwszy rzut oka, POLSTR może być mniej korzystny niż WIBOR, zwłaszcza przy kredytach długoterminowych. Dlaczego? WIBOR opiera się na oczekiwaniach co do przyszłości – jeśli rynek spodziewa się spadku stóp, WIBOR „wyprzedza” decyzje RPP i jest niższy, zanim faktycznie dojdzie do obniżek.
POLSTR natomiast działa „post factum” – uwzględnia dopiero to, co już się wydarzyło. W rezultacie, w okresach spadku stóp procentowych POLSTR może być wyższy niż WIBOR. Jednak w fazach podwyżek – może działać korzystnie dla kredytobiorców, bo będzie rosnąć wolniej.
Co to może oznaczać dla kredytobiorców?
Dla przeciętnego klienta banku zmiana wskaźnika może oznaczać większą przejrzystość, ale też konieczność dokładniejszego śledzenia warunków rynkowych.
Zaletą POLSTR powinna być większa odporność na manipulacje – nie da się go „ustawić”, bo opiera się na realnych danych z rynku.
Z drugiej strony oprocentowanie kredytów może stać się mniej przewidywalne – nie będzie już wyprzedzać decyzji RPP, lecz za nimi podążać. Dla osób planujących zaciągnięcie kredytu na wiele lat może to oznaczać większą niepewność co do wysokości przyszłych rat.
Co dalej z rynkiem kredytowym?
Podobnie jak przy zmianach stóp procentowych, również zmiana wskaźnika referencyjnego może wpłynąć na rynek nieruchomości i kredytów hipotecznych. Nie należy jednak oczekiwać nagłych rewolucji. Przejście z WIBOR na POLSTR zapowiada się raczej jako proces ewolucyjny niż rewolucyjny – stopniowo będą wprowadzane nowe produkty, a starsze pozostaną na dotychczasowych zasadach do czasu wprowadzenia przepisów umożliwiających ich konwersję.
Czy POLSTR to krok w dobrą stronę?
Tak – ale z zastrzeżeniami. Reforma wskaźników referencyjnych to konieczność, a POLSTR jako oparty na rzeczywistych transakcjach wskaźnik może zwiększyć wiarygodność i odporność systemu finansowego. Z perspektywy klientów indywidualnych może być jednak mniej korzystny niż WIBOR w niektórych okresach cyklu koniunkturalnego.
Warto już teraz przygotować się na tę zmianę, szczególnie jeśli planujesz zaciągnąć kredyt w najbliższych latach. Świadomość, jak działa POLSTR, może pomóc lepiej ocenić ryzyko i podejmować trafniejsze decyzje finansowe.
